مرایا البولیفونیة فی روایة الزمن الموحش علی ضوء نظریة باختین السردیة

نویسندگان

  • رسول بلاوی دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
  • رضا آنسته دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
  • ناصر زارع استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
چکیده مقاله:

تقنیة السرد البولیفونی أو تعدّدیة الأصوات، ظهرت بقوّة فی السرد الحداثی وما بعد الحداثی، لأنّها خلافاً للروایة الکلاسیکیة، تعتمد علی تعدّد وتنوّع الرؤى السردیة وتکسر هیمنة الروائی والراوی العلیم، وتسمح لوجهات نظر الشخصیات الروائیة المختلفة بالظهور، لتعبّر عن مکنوناتها الفکریة والعاطفیة بحرّیة ورحابة أکثر، وتعکس أنماط الوعی والأیدولوجیات المتباینة، بصورة دیمقراطیة، تناسب تعقیدات العصر الحدیث، مخلّفة تأثیرها على البنیة السردیة للروایة الحدیثة، وسائر عناصرها الفنیة. فتعدّد الضمائر السردیة، یؤدّی إلى تعدّد مستویات النص وحرکیة وحیویّة الشخصیات وتبادل الأدوار، وتثویر دلالات الخطاب الروائی، وتمنح الروائی الحریة والقدرة، للتماهی والتخفّی خلف أقنعة الشخصیات، وبذلک تنکسر رتابة وجمود النص. ولقد کان الناقد الروسی میخائیل باختین هو أوّل من نظّر وأشار إلى «البولیفونیة السردیة» فی دراساته، من خلال دراسته لأعمال دوستویفسکی، التی تحتفل بأبعاد الإنسان المعاصر النفسیة والاجتماعیة المعقّدة والمتنوعة. لذا حاول هذا البحث تحلیلها وإبراز أهمّ خصائصها من خلال دراسته لروایة الزمن الموحش، للروائی السوری «حیدر حیدر» فی ضوء نظریة «باختین». وقد توصّل البحث إلى نتائج، أهمّها؛ أنّ الروایة حقّقت مبدأ البولیفونیة من خلال حواریّة وجدلیّة شخصیاتها ذات الأصوات المغایرة عبر تقانات وآلیات من أهمّها: تعدّد الأیدیولوجیات، والمنظورات السردیة، وأسالیب فنیة، مثل: التنضید، والتهجین، والبارودیا، والأسلبة الروائیة، والأجناس التعبیریة المتخللة، عاکسة الفضاء المتأزم الخارجی والداخلی للشخصیات، التی ترمز إلى المجتمع العربی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دراسة سیکولوجیة لشخصیّة أحمد عاکف فی روایة " خان الخلیلی" فی ضوء نظریة الشخصیّة لـ "کارن هورنای"

تعطی روایة خان الخلیلی لنجیب محفوظ صورة عن حوادث الحرب العالمیة الثانیة ودخول المستعمرین فی مصر. تُعدّ نظریّة الشخصیّة للمنظّر الشهیر هورنای من أهمّ النظریّات التی استقطبت اهتمام الباحثین فی الأدب. والرؤی التی أدلی بها هورنای فیما تتعلّق بالشخصیّات المضطربة نفسیّاً مهّدت الطریق للنقد النفسی والسیکولوجی لأبطال القصص والروایات. وفی السیاق ذاته، تدخل روایة خان الخلیلی فی نطاق الروایات ذات الصبغة النفسیّة والسی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 1

صفحات  49- 70

تاریخ انتشار 2019-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023